Skróty w medycynie (część 1.) – czas i parametry
Skróty w słowniku PWN to „cząstki wyrazu lub wyrażenia zapisane lub wymówione jako znak całego wyrazu lub wyrażenia, np. dr (doktor), tzn. (to znaczy)”. Inna definicja mówi, że skrótem nazywamy skróconą formę wyrazu, która występuje tylko w języku pisanym, podlega zasadom ortografii danego języka.
Medycyna jest dziedziną, w której skróty stanowią sporą część tekstów pisanych. Jest to w znacznej mierze ułatwienie porozumiewania się niż utrudnienie. Dla osób spoza branży zapisane frazy są szyfrem, ale dla medyków krótkie i treściwe sformułowania to zysk na czasie, objętości dokumentów do przeczytania, a w niektórych obszarach, jak medycyna ratunkowa, anestezjologia, intensywna terapia czy chirurgia to istota procedur.
Czas w medycynie:
Obowiązują ogólnoświatowe normy w tej kwestii:
sekundy (s.): wyrażanie np. czasu krzepnięcia
minuty (min.), np. Ilość oddechów na minutę 20/min.,
godziny (ang. hour h.), np. określenie czasu opadania krwinek czerwonych – OB, mm/h
Parametry:
parametry wyrażone w tekstach różnymi skrótami:
- ciśnienie krwi: RR (od nazwiska wynalazcy sfigmomanometru Scipione Riva-Rocci,
BP (z ang. blood preasure), IBP (inwazyjna metoda pomiaru ciśnienia krwi),
CTK (ciśnienie tętnicze krwi- skrót w Polsce) wyrażone w mmHg,
ros. Артериальное давление – АД (мм. рт. ст.)
- akcja serca: HR (Heart rate), AS ilość/min. (skrót w Polsce),
ros. ЧСС (Частота сердечных сокращений)
- Saturacja: SpO2 wyrażona procentowo
- Temperatura: wyrażona w °С
Skróty stosowane są w dokumentacji medycznej, ale wiele urządzeń, aparatury medycznej również bazuje na skrótach, głównie angielskich, zrozumiałych właściwie na całym świecie. Niektóre skróty medyczne mogą mieć kilka znaczeń, przykładowo RR oprócz ciśnienia może określać „częstość oddychania„- skrót od angielskich słów „respiratory rate„. Trzeba więc dużego wyczucia językowego, by dobrze wczytać się w kontekst i w pełni zrozumieć co naprawdę znaczy dany zwrot.
aut. Agnieszka Herda – tłumacz medyczny języka rosyjskiego